کروموزوم های پلی تنی (Polytene chromosome)

هدف:بررسی کروموزوم های پلی تنی (Polytene chromosome)

مقدمه:

((برای اولین بار توسط بالبیانی در سال 1881 کشف شد.اهمیت سیتو ژنتیک آن درسال 1934 توسطkoltzoff اشکار گردید.پلی تنی ناشی از پدیده ی endocycle است که طی آن فرآیند همانندسازی و مضاعفی کروموزوم ها صورت می گیرد بدون آنکه تقسیم هسته و سیتوپلاسم رخ دهد.در این پدیده کروموزوم های مضاعف از یکدیگر جدا نمی شوند وبه سلول های دختری منتقل نمی شوند و در آن تعداد کروموزوم تغییری نمی کند ولی تعداد کروماتید ها دو برابر می شود.در سال 1935 وایت چنین کروموزوم های را دیپلوکروموزوم نامید.از آنجایی که کروماتید ها به یکدیگر متصل باقی می مانند می توانیم با رنگ آمیزی رشته های DNAرا بصورت نقاط تیره و روشن مجزا کنیم.در نقاط تیره البته تراکم DNAبیشتر است.

اندومیتوز: و تفاوت ان با اندوسایکل

کروموزوم پلی تن در مگس سرکه:در مگس سرکه کروموزم های پلی تن را می توان در غدد بزاقی به خوبی مشاهده کرد.این غدد به صورت.....در قسمت جلویی بدن لارو قرار دارد.درون هسته های این غدد هزاران کروماتید متصل به هم وجود دارد.4 کروموزوم موجود در هر سلول در محلی به نام کروموسنتر به یکدیگر متصل هستند.در محل کروموسنتر (از جنس هترو کروماتین)5بازوی بلند و یک بازوی کوتاه خارج می شود.که دورشته مربوط به کروموزوم شماره 2 که (L2و 2R) نشان داده می شود. دو بازو مربوط به کروموزوم 3که با(3Lو3R) نشان داده می شود و یک بازو مربوط به کرموزوم Xو بازوی کوتا مربوط به کرموزوم شماره 4می باشد.))

Puff:در طول هر کروموزوم پلی تن ،نواحی با باندهای متراکم تر و به شدت رنگ پذیر تر از دیگر قسمت ها ی دیگر وجود دارد.محل و تعداد این باند ها در بافت های مختلف ، متفاوت است. این نواحی در انترفاز نشان دهنده ی بخش هایی از DNA هستند که رونویسی بسیار فعالی دارند و mRNAهای زیادی از آنها در حال رونویسی است.این نواحی را پاف نامند که باحالت فیزویوژیکی سلول تغییر می کند.پاف های بزرگ و فعال حلقه های بالبیانی(Balbiani rings) نامیده می شود.(سلولی مولکولی-مجد)

وسایل مورد نیاز:

میکروسکوپ،سوزن تشریح،لام و لامل،آب مقطر،محلول استوکارمن،ساعت شیشه

شرح آزمایش:

بر روی لارو آب مقطر می ریزیم .با استفاده از دو سوزن سر لارو مگس سرکه را جدا می کنیم (با یکی از سوزن ها سر لارو را ثابت نگه می داریم و با استفاده از سوزن دیگر سر لارو جدا می کنیم) و غددبزاقی آن را از از چربی موجود در اطراف آن پاک می کنیم.سپس استوکارمن روی آن ریخته و به مدت 10 دقیقه منتظر می مانیم.سپس روی لام قرار داده و زیر میکروسکوپ مشاهده می کنیم.

سوالات:

1.چرا در کروموزوم پلی تن در حالی که 8 کروموزوم داریم 5 بازو وجود دارد؟

در سلول به ازای هر کروموزوم ،یک کروموزم همتا همولوگ وجود دارد.در کروموزوم پلی تن کروموزوم های همتا جدا نیستند بلکه این کروموزوم متصل و در کنار کروموزوم اصلی است.(کروموزوم های همولوگ در کنار هم هستند).این کروموزوم به ظاهر 5بازوی بزرگ و یک بازوی کوچک دارد که از محل کروموسنتر خارج شده اند.رشته ها نشان دهنده یک کروموزوم X،دو بازوی شماره 2 و دو بازوی کروموزم شماره 3 وبازوی کوچک کروموزوم تلوسانتریک شماره 4 می باشد.کروموزوم های شماره 2و3 متاسانتریک هستند (سانترومر در مرکز قرار دارد)در نتیجه هریک دارای دو بازو راست و چپ هستند. کروموزوم 4و Xبازوی ندارند چون سانترومر آن ها در انتهای کروموزوم قرار دارد و تلو سانتریک هستند.

مهدی شیرکوندمقدم

نظرات شما عزیزان: